Menu
Ward van Meel is Manager Credit & Collections, waarbij hij gespecialiseerd is in credit risk. Voor zijn werk heeft Ward veel in het buitenland gewerkt en gewoond. In onderstaand interview spreken we met Ward over de trends en ontwikkelingen in het vakgebied, wat de verschillen zijn in diverse landen én waarom credit risk alsmaar belangrijker wordt voor veel organisaties. ‘’Het gaat er niet alleen maar om dat je je bedrijf op een economisch verantwoorde manier voert, maar ook op een sociaal maatschappelijke manier.’’
Laten we beginnen bij het begin. Wie ben je en wat doe je precies?
Ik ben Ward van Meel, getrouwd en ik heb drie kinderen. Rosemarie van 8 (geboren in Amsterdam), Thomas van 6 (geboren in Hamburg) en Joris van 1 (geboren in Zwitserland). Samen met mijn vrouw en kinderen woon ik op dit moment in Breda. Maar het feit dat onze kinderen zijn geboren in meerdere landen zegt iets over waar we gewoond hebben.Ik heb International Business & Finance gestudeerd en voor die opleiding ben ik al veel in het buitenland geweest. Zo liep ik stage bij een bank in Amerika, waar ik mij bezighield met zakenleningen. Daar is ook mijn passie voor credit risk ontstaan, dit is heel vergelijkbaar. Ook na mijn studie ben ik bij een bank gaan werken als credit risk officer. En daarna startte ik bij BHP-Billiton, een organisatie in de commodity sector. Denk hierbij aan de handel in kolen, staal en aluminium. Dat is een specifiek type van risicomanagement.
Kan je daar iets meer over vertellen?
Bij dit risicomanagement houd je je continu bezig met de contractwaarde in relatie met de markt. Daarbij heb je te maken met een hoge mate van replacement risk. Dat is het risico dat de andere partij niet aan het contract voldoet. Hoeveel kost het dan om elders een contract af te sluiten? In de commodity sector heb je altijd twee kanten. Je koopt het en je verkoopt het. Als de ene kant dan niet kan leveren of juist niet kan afnemen, moet je dat toch recht zien te breien. Om het risico te kunnen kwantificeren, heb je een indexprijs nodig. Daarbovenop heb je altijd rekening te houden met een settlement risk; de mogelijkheid dat je de invoice niet kan settelen. In credit risk kijk ik dan altijd naar de kredietwaardigheid van een bedrijf. Wat is het risico dat we aan willen gaan? En wanneer we een contract zijn aangegaan, wat is het risico dat we vandaag de dag hebben? De marktschommelingen maken het enorm uitdagend.Toen ik vervolgens bij Vattenfall begon, hield ik mij hier ook mee bezig. Met energie en gas is dit nagenoeg hetzelfde.
Je bent gewend in andere landen te wonen en te werken. Hoe heb je dat ervaren?
Ik werkte bij Vattenfall juist omdat zij internationaal opereren. Ik heb 1 jaar als expat in Hamburg gewerkt samen met mijn vrouw en kind. Na dat jaar mochten we langer blijven. Na 5 jaar daar gewoond en gewerkt te hebben, kwamen we op een punt waarin we een keuze moesten maken. Blijven we, gaan we echt settelen en worden we Duitsers of gaan we door? We besloten 9 weken door Azië te gaan reizen en daarna ben ik gaan werken bij een organisatie in Zwitserland. De bedrijfsculturen in die landen zijn wel anders. In Zwitserland heb ik als Head of Credit een nieuwe afdeling credit risk opgezet. Dat was gaaf, maar wat lastig is van dit vak is dat ik risico’s zie die door de organisatie nog niet zo worden ervaren. Je verandert veel zonder dat zij altijd inzien waarom. Het is dan soms – mede door de taalbarrière – een beetje het ‘’don’t shoot the messenger’’ principe. Ik zie risico’s waar we een oplossing voor moeten bedenken. En deze risico’s waren er altijd al, maar men koppelt jou dan aan die risico’s. Dat is best lastig soms.Hoe ga je daar dan mee om?
Er is altijd wel wat wrijving. Je moet dan vertrouwen op je eigen ervaring, je weet hoe het moet. Maar belangrijk is dat je altijd bereid bent om je keuzes uit te leggen. Je moet dit nooit vanuit autoriteit neerleggen, maar altijd met een goede onderbouwing. En daar heel consequent en geduldig in zijn. Je kan een zakelijk conflict met iemand hebben, dat staat los van het persoonlijke gedeelte. In het buitenland is dat soms lastiger, vanwege het feit dat ik geen native speaker ben. Ik weet dan dat ik soms wat onhandiger klink in mijn beste Duits dan dat ik in het Engels of Nederlands zou klinken.
Wat was het grootste verschil tussen het werken in Duitsland, Zwitserland en Nederland?
Duitsers zijn heel recht toe recht aan, echt van ‘dit is hoe het moet’. En zij blijven daarbij, ook als dit pech is voor de ander. Zwitsers zijn wat zachter en nemen de tijd voor je. Ze willen je graag helpen. Maar zijn wel conservatief en kunnen nogal star zijn met regels. Maar er zit wel wat meer sympathie achter. Nederland is daarin anders. Nederlanders zijn heel efficiënt en creatief. Zij bedenken makkelijker verschillende oplossingen en zijn wat minder op de regels en meer in de geest wat achter iets zit. Daar hebben Duitsers en Zwitsers meer moeite mee.Je hebt veel ervaring binnen Credit Risk, waarom ben je zo enthousiast over dit vakgebied?
Ik vind het vooral tof dat het heel breed is. Je kijkt naar de financiële situatie van een bedrijf, maar in mijn optiek alleen naar het leuke gedeelte. Ik mag kijken en analyseren. Het analytische gedeelte is wat ik leuk vind. Ik hoef me alleen met dat waar ik energie van krijg bezig te houden. Ik mag er een mening over hebben. Maar in tegenstelling tot een accountant hoef ik het niet continu te beheren. Daarbij is er veel automatisering gaande in ons vakgebied. Als je kijkt naar groepen die gerobotiseerd zullen worden , staat de credit analyst bovenaan. Je kan veel met modellen werken en daardoor automatische besluitvorming laten gebeuren. Dat brengt veel change management projecten met zich mee en daar krijg ik ook veel energie van.Om daarop door te pakken. Wat zijn de trends en ontwikkelingen op dit gebied?
Automatiseren, absoluut! Het moet steeds efficiënter en meer schaalbaar zijn. Als je nieuwe processen opzet, moet je deze zo schaalbaar mogelijk maken. Het verwerken van de data is daarin heel belangrijk. Dat is een belangrijke trend. Neem nu bijvoorbeeld het beoordelen van kredietwaardigheid. Dat kan deels geautomatiseerd. Dat is steeds meer op basis van hele grote data-pakketten, waarmee met statistische modellen wordt gekeken wat het profiel is van een bedrijf. Kredietverzekeraars zijn hier sterk in maar ook krediet beoordeelaars zoals Standard&Poors en Moodyś. Natuurlijk is het dan een gevolg dat steeds minder mensen nodig zijn om dit werk uitvoeren . Maar je zal zien dat de focus steeds meer verschuift naar processen en naar hoe de besluitvorming wordt gedaan en vooral… op basis waarvan besluitvorming wordt gedaan. De rol beweegt steeds meer naar portfoliomanagement op basis van de risk appetite van het bedrijf. Wat ik daarmee bedoel? Stel je hebt 30.000 klanten. Wat is het risico van die 30.000 klanten? Hoe gedragen ze zich? Hoeveel betalen te laat? Daarmee krijg je een voorspellend vermogen. Op basis daarvan kan je namelijk voorspellingen doen over wat het verlies zal zijn, wat we kunnen verwachten van dit type portfolio en daar je strategie op aanpassen.Ook zie je dat het collections gedeelte steeds meer automatisch plaatsvindt. Het is steeds vaker mogelijk om hoogwaardige externe informatie te vergaren in combinatie met het verwerken van je interne informatie en data. Daar kan je statistische modellen op loslaten.
Overigens zie ik daarin weinig verschil tussen organisaties per land. Het is meer per bedrijf, maar in heel Europa zie je deze trends terug. Ook in Zwitserland, alhoewel de informatie daar wel moeilijker te verkrijgen is. Echter zijn de modellen hetzelfde, alleen de kwaliteit van de informatie slechter, simpelweg omdat er minder informatie beschikbaar is.
Ook AI (Artificial Intelligence) zal een steeds grotere rol gaan spelen in credit risk. Dan gaat het niet alleen maar om statistische modellen, maar vooral dat er een besluitvorming is die zichzelf continu verbetert, zelf data analyseert en tot conclusies komt. Maar dat is wel een ingewikkelde. Want als besluitvorming puur door geautomatiseerde modellen gebeurt zonder betrokkenheid van mensen, kan het zijn dat je initiële aannames zorgen voor vervelende bijwerkingen wat helemaal niet de bedoeling is. Denk hierbij aan de toeslagenaffaire.
Ook AI (Artificial Intelligence) zal een steeds grotere rol gaan spelen in credit risk. Dan gaat het niet alleen maar om statistische modellen, maar vooral dat er een besluitvorming is die zichzelf continu verbetert, zelf data analyseert en tot conclusies komt. Maar dat is wel een ingewikkelde. Want als besluitvorming puur door geautomatiseerde modellen gebeurt zonder betrokkenheid van mensen, kan het zijn dat je initiële aannames zorgen voor vervelende bijwerkingen wat helemaal niet de bedoeling is. Denk hierbij aan de toeslagenaffaire.
Hoe zie jij de toekomst van credit management op zowel korte als lange termijn in Nederland?
Ik denk dat dit vak alleen maar belangrijker wordt. 15 jaar geleden was het nog best lastig om uit te leggen waarom het überhaupt nodig was. Als er al credit risk afdelingen waren, waren het vaak zwakke afdelingen. Maar het belang wordt steeds meer gezien. Het is namelijk een verantwoorde manier van bedrijfsvoering. Het is steeds belangrijker om goed te weten wat de risico’s zijn in je portfolio. En dat is niet alleen maar omdat je geen onverwachte verliezen wilt hebben, maar het is ook belangrijk voor je klanten. Je wilt jouw klant ook niet in een situatie laten komen, die niet goed is voor henzelf. Zo voer je je bedrijf niet alleen op een economisch verantwoorde manier, maar ook op een sociaal maatschappelijk verantwoorde manier.